Derleyen: Zeynep Öztürk

Son dönemde yapılan zorunlu raporlama, İngiltere’de cinsiyete dayalı ücret farkının şok edici boyutunu ortaya koydu ve eski mazeretler artık bu durumu açıklayamıyor. “Eşit işe eşit ücret” fikri, buna inananlar için tartışılabilecek derecede şaşırtıcı bir kavram gibi görünüyor. Erkek ve kadına eşit ödeme yapılmadığı, işin parçalara ayrılarak bazı bölümlerinin daha değerli kılındığı artık iyice ortada. Yıllar önce bu gazetede yazmaya başladığımda, erkek meslektaşlarımın kazandığının yarısından daha azını kazanıyordum. Maaşımın artırılmasını isteyene kadar da bundan haberim yoktu. Sonra işler değişti; benden maaşımın burnu büyük bir erkek köşe yazarından daha fazla olduğunu söylememem istendi. Cinsiyetler arası ücret farklılıklarının nasıl işlediği araştırılırken “kazançların gizliliği”, sorunun bir parçasıdır. Şimdi çığır açan bir yasayı takip eden bir denetim, şirketleri cinsiyete dayalı ücret farklarını açıklamaya zorluyor ve o nedenle de bu tür sırlar açıklığa kavuşuyor.

Öncelikle kamu sektörüne bakalım: Rapor, devlet daireleri, okullar, hastaneler ve belediyelerde kadınlara, erkek meslektaşlarına göre saatte ortalama yüzde 14 daha az ödeme yapıldığını ortaya koyuyor. Bir kadın, bebeği olduktan sonra işine geri dönse bile, kazancı düşüyor. Doğurduğu için yaşamı boyunca maddi olarak cezalandırılıyor. Sorun, eşit ücrete dair bir sorun olmanın çok daha ötesindedir. Konu kadınların ücretsiz bakım emeğinin onların tercihlerini nasıl şekillendirdiğine ilişkindir. Kadın, çocuklar dışında, diğer aile üyelerine de bakmak zorunda kalabilir. Bu, onun için genellikle düşük ücretli yarı zamanlı çalışma anlamına gelir. Dolayısıyla ücret farklılığı, yalnızca eşit işe eşit ücretle ilgili değildir. Sistemdeki kadın ve erkek arasındaki yapısal eşitsizlikleri en aza indirmeye çalışmakla ilgilidir. Yarı zamanlı işçilerin sendikaya üye olmaları gerekiyor. Çalışma yaşamında kadınların daha az iddialı olduğu varsayımı yarı zamanlı işlerin kadınların kaderi olduğu sonucuna götürür bizleri. Yönetici pozisyonlarda yüksek maaşla çalışan erkeklerin, çocuk sahibi olmak için cezalandırılan kadınların patronu olarak sunulması nasıl haklı olabilir?

Ücretler hakkında konuşmalısınız

Bu verilerin yayımlanması önemli bir şeydir. Ancak sayıları eşitlemek için gereken kültür değişimi, onlar hakkında enine boyuna konuşmamızı gerekli kılar. Hepimiz aldığımız ücretleri arkadaşlarımızla konuşmalıyız. Hatta müdürünüzün aldığı parayı bile ona sormalısınız. Para hakkında konuşmaktan utanmayı bir kenara bırakın. Eşitsizlikler sessizlikten beslenir.

Ücret farklılıkları konusunda rapor yayınlayan İngiliz markalarından bazıları:

Ryman imparatorluğunun bir parçası olan Boux Avenue iç çamaşırı grubu kadınların ortalama erkek ücretlerinin yüzde 75,7’sinden daha az kazandıklarını bildirdi.

Apple, bünyesindeki yüksek gelirli çalışanlarının yüzde 71’inin erkek olduğunu açıkladı. Apple İngiltere’de, ücret farkı yüzde 24.

Ryanair Havayolu Şirketi’nde üst yönetimde kadınlar sadece yüzde 3’lük bir paya sahip. Bu şirket, havayolu sektöründe, ücretlerde yüzde 28’lik bir toplumsal cinsiyet farkı ile en ön sıralarda yer alıyor. Ryanair’in İngiltere kökenli 554 pilotunun sadece yüzde 8’i kadın. Fakat kadınlar düşük ücretli kabin ekibinin üçte ikisinden fazlasını oluşturuyorlar. Benefit Kozmetik’te ise yüzde 30,7 oranında bir ücret eşitsizliği bulunuyor.

Ünlü giyim markası Karen Millen da erkeklere hatırı sayılır oranda fazla ödeme yapıldığı, şirket genelinde erkek ücretinin kadınlardan iki kat fazla olduğu bildirildi. Kadınlar, şirketin üst düzey yöneticilerinin yüzde 84’ünü oluşturuyor ve kadın, erkek aynı oranda ikramiye alıyor. Ancak kadınların bonus ödemeleri erkeklerden yüzde 96 daha düşük.

Kaynaklar

1. https://www.theguardian.com/commentisfree/2018/apr/05/women-highest-paid-jobs-reporting-gender-pay-gap
2. https://www.theguardian.com/news/live/2018/apr/04/gender-pay-gapfinal-day-of-reporting-live