İnsana Yakışır İş İçin Uluslararası Çalışma Örgütü(ILO)’nün Yaklaşımı
İnsana yakışır iş, insanların çalışma yaşamındaki özlemlerini yansıtmaktadır. Kastedilen, üretken ve adil bir ücret getiren, işyerinde güvenli ve ailelere sosyal konuma sağlayan, kişisel gelişim ve toplumla bütünleşme açısından daha iyi fırsatlar sunan, insanların kaygılarını serbestçe dile getirme özgürlüğüne sahip oldukları, örgütlenerek yaşamlarını etkileyen kararların alınmasına katılabildikleri, tüm kadınlar ve erkeklerin eşit fırsatlardan yararlanıp eşit muamele gördükleri işlerdir.
Herkes için insana yakışır işlerin yaygınlaştırılması
Çalışma, insanların iyi olma halleri açısından merkezi önem taşır. Çalışma, gelir getirmesinin yanı sıra, daha genel anlamda sosyal ve ekonomik ilerlemenin yolunu açabilir; kişileri, ailelerini ve toplulukları güçlendirir. Ancak, böyle bir ilerleme çalışılan işlerin insana yakışır olmasına bağlıdır. İnsana yakışır iş, insanların çalışma yaşamlarındaki özlemlerini yansıtır.
ILO çalışma yaşamı için bir gündem hazırlamıştır. Kendi bileşenleriyle eşgüdüm içinde hazırlamış olduğu entegre İnsana Yakışır İş Ülke Programları aracılığıyla ülkelere destek vermektedir. İnsana Yakışır İş Gündeminin yaşama geçirilmesi, toplumsal cinsiyet hedefi diğer tüm hedefleri kesmek üzere, ILO’nun dört stratejik hedefine yönelik uygulamalarla gerçekleştirilmektedir:
- İş yaratılması– yatırım, girişimcilik, beceri geliştirme, iş yaratma ve sürdürülebilir geçim fırsatları sunan bir ekonomi.
- Çalışma yaşamındaki hakların güvence altına alınması – çalışanların haklarının tanınmasını ve bu haklara saygılı olunmasını sağlamak. Özellikle dezavantajlı ya yoksul olanlar olmak üzere tüm çalışanların temsil edilmeye, katılmaya ve çıkarlarını koruyacak yasal düzenlemelere ihtiyacı vardır.
- Sosyal korumanın yaygınlaştırılması – kadınların ve erkeklerin güvenli, yeterli serbest zaman ve dinlenme imkânları tanıyan, aileyi ve sosyal değerleri gözeten, gelirin yitirilmesi ya da azalması durumlarında telafi sunan ve yeterli sağlık hizmetlerine erişimi güvence altına alan çalışma koşullarından yararlanmalarını sağlayarak hem geniş kesimlerin kapsanması hem de verimliliğin artırılması
- Sosyal diyaloğun geliştirilmesi – Güçlü ve bağımsız işçi ve işveren kuruluşlarının varlığı, verimliliğin artırılması, çalışma yaşamındaki uyuşmazlıklardan kaçınılması ve bütünleşmiş toplumlar inşası açısından merkezi önemdedir.
Bir ILO konsepti, uluslararası bir mutabakat
İnsana Yakışır İş kavramı, ILO’nun bileşenleri –hükümetler, işverenler ve işçiler- tarafından Kuruluşun belli başlı önceliklerinin belirlenmesi amacıyla geliştirilmiştir. Kavram, çalışmanın kişisel saygınlığın, aile istikrarının, topluluklarda barışın, insanlara hizmet eden demokrasilerin, verimli iş ve işletme geliştirme fırsatları sunan bir ekonomik büyümenin kaynağı olduğu anlayışını temel alır. İnsana Yakışır İş, ülkelerin sosyal, ekonomik ve siyasal gündemlerindeki ve uluslararası sistemdeki öncelikleri yansıtır. Kavram, görece kısa bir sürede hükümetlerin, işverenlerin, işçilerin ve sivil toplumun hep birlikte kabul ettikleri bir sonucu da beraberinde getirmiştir: Verimli istihdam ve İnsana Yakışır İş, adil bir küreselleşmenin sağlanması, yoksulluğun azaltılması, eşitlikçi, kapsayıcı ve sürdürülebilir bir kalkınmaya geçilmesinde temel öğelerdir…
İnsana yakışır işin küresel bir hedef ve ulusal bir gerçeklik haline getirilmesi
İnsana Yakışır İş gündeminin genel amacı, insanların yaşamında ulusal ve yerel düzeylerde olumlu değişiklikler olmasını sağlamaktır. ILO bu yöndeki çabalara ILO bileşenleriyle birlikte hazırlanan İnsana Yakışır İş Ülke Programları aracılığıyla destek sunmaktadır. Bu programlar öncelikleri ve hedefleri ulusal kalkınma çerçeveleri içinde tanımlamakta ve stratejik hedeflerin her birini içeren etkili programlar aracılığıyla belli başlı İnsana Yakışır İş açıklarını gidermeye çalışmaktadır.
ILO, bu programların tasarımı ve uygulanmasında derinlikli uzmanlık girdileri ve temel politika araçları sağlamak üzere BM ailesi içinde ve dışında diğer ortaklarla birlikte çalışmaktadır. ILO ayrıca bu programları daha ileriye götürmek ve sağlanan ilerlemeyi ölçmek için gerekli kurumların oluşturulmasına da destek sağlamaktadır. Bu programların kendi iç dengeleri ülkeden ülkeye farklılık göstermektedir ve bu da ülkelerin kendi ihtiyaçlarını, kaynaklarını ve önceliklerini yansıtmaktadır.
İlerleme sağlanması için küresel düzeyde harekete geçilmesi de gerekmektedir. İnsana Yakışır İş Gündemi küresel kalkınma açısından daha adil ve sürdürülebilir bir çerçeve sunmaktadır. ILO çok taraflı sistemdeki ve küresel ekonomideki belli başlı kurumlar ve aktörlerle birlikte ekonomik ve sosyal politikalara “insana yakışır iş” yönelimli yaklaşımlar geliştirmeye çalışmaktadır.
Fotoğraf: Wayne S. (ILO’dan alınmıştır.)
