Tez-Koop-İş Çocuk sayı 6

Palyaçolar

Sarsak adımlarla oradan oraya koşturan, kimi zaman düşüp kalkan, kimi zaman komik öyküler anlatıp şaka yapan, kimi zaman şaşırtıcı gösterilerle seyircileri eğlendiren kişiler palyaçolar. Onlara pantomim ya da diğer gösteri sanatlarında rastlıyoruz. Palyaço sözcüğü dilimize İtalyanca’ dan girmiş, orijinali “pagliaccio”

Günümüzde gösteri yapan palyaçoların birkaç değişik türü var. Bir gösteri sırasında palyaçolar, buna göre hareket ediyorlar. Bilinen en yaygın palyaçolar “beyaz yüzlü” olarak adlandırılanlar. Palyaço dendiğinde aklımıza ilk onlar gelir. Sıklıkla sirklerde görebileceğimiz bu palyaçolar, gösteri sırasında yanlarındaki diğer palyaçolara liderlik yapar, gösteriyi yönetir. Başka bir deyişle seyircinin önünde, gösterinin yıldızı onlardır. Makyajları, temelde beyaz bir boyadan oluşur. Yüzlerine sürdükleri beyaz boya, kendi yüz ifadelerini ve mimiklerini gizler.

Boya, palyaçoların yüzlerine taktıkları bir maske gibi düşünülebilir. Palyaço, bu boyanın üzerine, istediği yüz ifadesini renkli boyalarla çizer. Telaşlı, aptal, dağınık, üzgün ifadeler bu makyajla belirlenir. Seyircilerin çok uzaktan fark etmesi için abartılı ifadeler verirler. Saçlar için kullanılan renkli peruklar ya da palyaçonun kelmiş gibi görünmesi için kumaş başlığı da bu makyajın içine katabiliriz.

Palyaçoların kökeninin Eski Yunan tiyatrolarına kadar uzandığı söyleniyor. Eski Yunan tiyatrolarında, sahne ışığı günümüzdekine göre çok daha sönüktü. Elektriğin olmadığı dönemlerde, sahnenin görünmesi modern tiyatro sahnelerine göre çok daha zordu.

Palyaçoların yüzlerine, loş ışıkta görülmesi kolay beyaz boya sürme geleneklerinin başlangıcında bunun da etken olduğu söyleniyor. Ortaçağda saray soytarılarının yaptıkları şaklabanlıklar da günümüzdeki palyaçonun ilk hallerinden biri olarak düşünülebilir. Renkli giysiler giyen, başına çıngıraklı komik şapkalar takan soytarılar, kralı ve saray halkını eğlendirmekle görevliydi. İtalyan geleneksel tiyatrosu “commedia dell’arté” oyuncularının da zamanla değişerek modern palyaçoyu etkilediği biliniyor.

Tıpkı bizim geleneksel tiyatromuz “ortaoyununda” olduğu gibi bu tiyatroda da özel giysiler giyen belli kahramanlar bulunuyor. Artık günümüzde palyaçolar oyunlarına uygun giysileri giyiyorlar. Geçmişten günümüze palyaçolar değişik biçimlerde gösteriler yaptılar, farklı giysiler giydilerse de yaptıkları iş genelde aynı kaldı: insanları eğlendirmek, güldürmek.




Başa dön tuşu
×
Asgari Ücret