Türk-İş Başkanlar Kurulu: “Hak kayıplarına yol açacak düzenlemeler gündeme getirilmemelidir”
Türk-İş Başkanlar Kurulu 24. Dönem Yedinci Toplantısı 3 Kasım 2020 tarihinde Ankara’da tek gündemle olağanüstü toplandı.
Başkanlar Kurulu toplantısında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde görüşülmekte olan “torba kanun” konusundaki gelişmeler değerlendirildi ve basına ve kamuoyuna şu açıklama yapıldı:
“1-Ülkemizde küresel salgın Covid-19’un yaygınlaştığı ve başta ücretli çalışanlar olmak toplumun tüm kesimlerinin tedirgin olduğu bir ortam yaşanmaktadır. İşçilerin önemli bir bölümü, kısa çalışma ve ücretsiz izne çıkarılma durumuyla karşı karşıya kalmıştır. Daha düşük bir gelirle geçimlerini sürdürmeye çalışmaktadır. İş ve gelir güvencesinde duyulan endişe, ekonomide yaşanan olumsuzluklarla giderek artmaktadır. Çalışma ve yaşama şartlarındaki olumsuzluğa, sağlıklarını kaybetme ihtimalinin her geçen gün artmasına rağmen işçiler fedakârca üretimi sürdürmenin gayreti içindedir.
2-Ülkemizin, ekonomik ve sosyal alanda zorlu şartlarla karşı karşıya kaldığı bu dönemde, çalışma hayatını doğrudan ilgilendiren konularda işçi kesimiyle bir istişare yapılmadan, Üçlü Danışma Kurulunda görüşülmeden, doğrudan işçilerin hak kayıplarına yol açacak düzenlemeler peşi sıra gündeme getirilmektedir.
3-Türkiye Büyük Millet Meclisi Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunulan ve “torba kanun” olarak nitelendirilen “İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” ile çalışma hayatına ilişkin konularda da bazı düzenlemeler yapılması öngörülmüştür.
4- Türk-İş Başkanlar Kurulu 27 Ekim 2020 günü Ankara’da bulunan sendika genel başkanlarının katılımıyla olağanüstü toplanarak gelişmeler ile Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmeleri ve kesimler adına yapılan konuşmaları değerlendirmiştir. Yönetim Kurulu tarafından hazırlanarak tüm siyasi partilere, grup başkanlıklarına ve milletvekillerine gönderilen görüşün Komisyonda dikkate alınmadığı tespitinde bulunmuştur. Türk-İş Bölge ve İl Temsilcileri tarafından 81 ilde gerçekleştirilen “Kitlesel Basın Toplantısı” Kanun Teklifiyle ilgili duyarlılığımızın bir göstergesi olarak kabul edilmelidir.
5- Türk-İş Başkanlar Kurulu, sorunların müzakere yoluyla çözümünden yana olmuştur. İş Kanunu düzenlenirken sosyal taraflar görüşlerini ortaya koymuş, işçi ve işveren arasında belli bir denge sağlanmıştır. İşçi kesiminin duyarlı olduğu “esnek çalışma” konusunda yapılmak istenen düzenlemeler, geçmişte de çok tartışılmıştır. Ortamın uygun olduğu düşünülerek tekrar gündeme getirilen tekliflerin iş barışını sağlamayacağı açıktır.
6- Türk-İş Başkanlar Kurulu, ülkemizde istihdamın artmasını önemli görmektedir. Salgının ülkemizde görülmesinden bu yana olumsuz etkileri, özellikle istihdamda gerileme ve işsizlikte artış olarak ortaya çıkmıştır. Salgının istihdam üzerindeki olumsuz etkisini gidereceği varsayılan tedbirler işçi haklarını ve iş şartlarını daha da geriletme temelinde uygulanmak istenmektedir. Çalışanların istihdama yaklaşımı, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından tanımlanan “insana yakışır iş” kapsamındadır. Yatırıma, üretime ve katma değer artışına dayanmayan istihdam artışı sadece kağıt üzerinde kalacaktır. Yeni işleri sağlayacak yatırımlar yerine mevcut işlerin paylaşılması ekonomide üretim artışı getirmeyecektir. İşverenleri teşvik ederek istihdam artışı sağlanamadığı ortaya çıkmıştır.
7-Kanun Teklifi ile yapılmak istenen düzenlemede; 25 yaş altındaki ve 50 yaş üzerindeki işçiler için işverene belirli süreli sözleşme biçimini uygulama imkânı getirilmekte, böylece milyonlarca işçinin kıdem ve ihbar tazminatı alma, işe iade davası açma ve iş güvencesi hakkı ortadan kaldırılmaktadır. Tam zamanlı olarak çalışan işçiler işveren tarafından kısmi çalışmaya zorlanabilmekte, işçinin istismarına açık kapı bırakılmaktadır.
Bu yolla da kıdem tazminatı hakkının kısıtlanması imkânı işverene tanınmaktadır. Genç işçilerin emeklilik hakkı, ilk sigortalılık süresi ileriye taşınarak zorlaştırılmaktadır. Kayıtdışı işçi çalıştıran işverene af getirilmekte, getirilen yeni teşvikler işçinin işsiz kalması durumunda güvencesi olarak oluşturulan işsizlik sigortası fonundan karşılanmaktadır. Yapılan bütün düzenlemeler işveren odaklıdır. İşçinin haklarına yönelik herhangi bir iyileştirme yoktur.
8-TBMM’de bulunan Kanun Teklifi kabul edilirse çalışma hayatında yeni huzursuzluklara yol açacaktır. Üç İşçi Konfederasyonu TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve DİSK tarafından bugün yapılan ortak açıklamaya olumlu yaklaşım gösterilmeli ve esnek çalışmaya dönük düzenlemeler TBMM gündeminden geri çekilmelidir.
Türk-İş Başkanlar Kurulu, TBMM’de görüşülecek olan Kanun Teklifi görüşmelerinin izlenmesini ve gelişmelere göre değerlendirme yapılmasını kararlaştırmıştır. Bu kapsamda işçiler görüş ve tepkilerini işyerleri ile bölge ve illerde düzenlenecek toplantı ve eylemlerle ortaya koyacaktır.
