Zara’nın İşçilerin Onayını Almadan Geçtiği Esnek Çalışma Modeline İsveç Çalışma Ortamı Kurumu “Dur!” Dedi
Josefin Lundmark Perakendecilikteki herkes nasıl çalıştığını bilir. Tam zamanlı çalışmak bir ayrıcalıktır. Sektörde başarılı olan ve çalışmak isteyenler için, haftada 38.25 saat, gökkuşağının sonunda bir altın kabı gibidir.
Genellikle iyi bir ücret elde etmek için, sosyal olmayan saatler ve ekstra saatler, yine de çalışılır. Bu, Helsingborg’un dışındaki Väla alışveriş merkezindeki Zara’da çalışan personel için de geçerliydi. 45 çalışanın çoğu çalıştığı süre ve ücret bağlamında geçimini sağlayabiliyordu. Normal maaşlarıyla geçineme[1]yenler de fazladan çalışıyorlardı.
Mağazanın yerel bölümünün başkanı Mirela Velagiç, altı yıldır burada çalışıyor. Tüm zorluklarına rağmen: – Meslektaşlarımla paylaştığım iş atmosferi kalmamı sağladı, diyor.
Günde üç saat – her gün!
Ancak kış aylarında koşullar büyük ölçüde değişti. İşveren, haber vermeksizin, çalışma programına büyük değişiklikler getirdi. Çoğu insan haftada üç dört güne yayılmış ve günde sekiz saat çalışırdı. Şimdi, bunun yerine her gün beş ila üç saat sahada olacaklar.
Fazladan çalışmak artık temelde imkânsız hale geldi. Birçok çalışan için, işe gitmek bile kârsız hatta maliyetli hale geldi. Toplu taşıma, benzin ve harcadığınız zamanı dahil ettiğinizde ortaya çıkan maliyetler, işe gitmek yerine geri dönmeniz için yeterlidir. Aynı zamanda, zaten yüksek olan hastalık oranlarının daha da artacağı endişesi de var.
İş güvenliği temsilcisi Walla Deeno:
– Zara, çalışanları dikkate almayan bir program belirledi. Çalışanları bir araya getirmiyorlar. Program değişikliğinden sonra, üç kişi ayrılmayı seçti, diyor. Meslektaşı Mirela Velagiç de aynı fikirde:
– Özel hayatımızda da stres devam ediyor. Beş veya sekiz saat çalışıyor olmanız önemli değil. Çünkü stres bütün gün sürüyor.
Program tek sorun değil. Önceki bir yeniden yapılanmada, personelin çalışma saatleri azaltıldı. Birçoğunun haftalık çalışma süresi 30 saatten 25 saate düştü. Bu da şimdi maksimum çalışma süresi. Haftada 12 saatlik bir çalışma süresi öngören sözleşmeler standart hale gelmiş durumda. Mağaza satış görevlilerinin yaklaşık yarısı haftada sadece 12 saat çalışıyor.
Helsingborg’daki Handels’in ombudsmanı Katarina Norgren, tüm bu durumun personel için bir tür çifte ceza haline geldiğini ifade ediyor.
– Çalışma saatlerinin azaltılmasını içeren bir yeniden yapılanma gerçekleştirdiler. Hayır dedik ama yine de devam ettiler. Birkaç saatlik sözleşmelerle, hafta[1]da beş gün çalışma ile program değişikliği de işin cabası.
– İşveren için en kötüsü, işyerinde aynı anda “çok fazla” insanın olmasıdır. Tüm hafta boyunca günde üç, dört saat çalışmalarına izin vermek ve insanlar hastalandığında kalmalarını istemek daha iyidir. Herkes daha fazla saatler çalışmanın peşinde koşarken kimse hayır demez.
İsveç Çalışma Ortamı Kurumu’ndan destek
Ancak Mirela ve Walla pes etmedi.
İşverenin işi sevk ve idare hakkı var, ancak yine de çalışma ortamı sorumluluğu var, diye gerekçelendirdiler.
Walla Deeno, geçenlerde yaptığı açıklamada “Bizi program değişikliğine hiç dâhil etmediler. Bence Çalışma Ortamı Yasası’nı ihlal ediyorlar” ifadelerini kullanmıştı. Ve söylediğinin gereğini yaptı. Walla Deeno, programın personelin ruh halini, yaşam ve çalışma koşullarını nasıl etkilediği hakkında bir rapor yazdı ve İsveç Çalışma Ortamı Otoritesi’nden bu konuda önlemler almasını istedi.
Bir süre yazıştıktan sonra, Walla Deeno’nun şikâyetleri İsveç Çalışma Ortamı Kurumu tarafından doğrulandı. Zara riskleri araştırmadı ve çalışanları için bütüne bakmadı. Şirket harekete geçmez ve düzeltme yapmazsa, 40.000 SEK (İsveç Kronu)para cezası riskiyle karşı karşıya kalacak.
Tespitin ardından Walla Deeno; “İsveç Çalışma Ortamı Kurumu›nun bizi desteklemesinden dolayı mutluydum. Sağlıklı bir çalışma ortamı yok. Bunu anlamaları için her şeyi yapacağım” ifadelerini kullandı.
İsveç Çalışma Ortamı Yasası’nın güvenceleri ve uygulanma sistemi
Bu kısımda herhangi bir işyerindeki sorunun çözüm aşamalarının yasadan kaynaklı dayanaklarına değineceğim.
Güvenlik temsilcileri
İsveç’te, bir güvenlik temsilcisi olarak, rolünüzün işyerindeki çalışma ortamı yönetimini izlemek olduğu benzersiz bir konuma sahipsinizdir.
İş Güvenliği temsilcisinin Çalışma Ortamı Yasası’nın 6. Bölüm ve 6 (a) maddesine göre ihtiyati tedbir veya yasak talebi hakkı
İşveren ve güvenlik temsilcisi, iyi bir çalışma ortamı yaratmak için işbirliği yapmalıdır.
Bir güvenlik temsilcisi olarak çalışma ortamındaki eksiklikleri tespit ederseniz, işverenden bu eksiklikleri düzeltmesini isteyebilirsiniz. Çalışma ortamındaki eksiklikleri çözmek için hangi önlemin gerekli olduğunu bilmiyorsanız veya bunların kapsamından emin değilseniz, işverenden soruşturma yapmasını talep edebilirsiniz.
Güvenlik temsilcisi işverene rapor verebilir
İşveren soruşturma yapmadıysa veya talep ettiğiniz eksiklikleri gidermediyse, işverene “6:6 Rapor” olarak adlandırılan resmi bir yazı ile talepte bulunabilirsiniz. Raporda, işverene hangi soruşturmayı veya önlemi talep ettiğiniz açıkça belirtilmelidir. Ayrıca, en geç hangi tarihe kadar iş[1]verenden bildirim almak istediğiniz de açık olmalıdır.
Daha sonra işveren talebin alındığını imzalamalıdır/kayıt etmelidir. Eğer İşveren raporu imzalamayı/ kaydetmeyi reddederse, raporu İsveç Çalışma Ortamı Kurumu’na iletebilirsiniz. İşveren zamanında cevap vermezse /düzeltme işlemi yapmazsa Cevap verme süresi sona erdiğinde, işveren size hangi soruşturmaların veya önlemlerin planlandığı veya uygulandığı hakkında bilgi içeren bir cevap vermelidir. İşveren bunu yaptıysa ve verilen cevaptan memnunsanız, İsveç Çalışma Ortamı Kurumuna herhangi bir rapor verilmemelidir.
Eğer, cevap süresi dolmadan işverenden bir cevap almadıysanız veya verilen cevaptan memnun kalmazsanız, sorunun çözümü için İsveç Çalışma Ortamı Kurumuna başvurabilirsiniz.
