Büyük Madenci Yürüyüşü: “Gemileri Yaktık, Geri Dönüş Yok!”
Türkiye işçi sınıfının ilmek ilmek ördüğü tarihinde öyle uğrak noktaları vardır ki, on yıllar boyunca anılmaya; on yıllar öncesinden bugünün sınıf mücadelesine seslenmeye devam eder. 4-8 Ocak 1991 Büyük Madenci Yürüyüşü de işçi sınıfının bu tarihsel anlarından biridir.
1989 yılında, Şemsi Denizer’in Genel Maden-İş Sendikası Başkanlığına seçilmesiyle, Sendikanın “çalışmak, üste saygı ve işe sevgi” olan şiarı, “ekmek, barış ve özgürlük” olarak değişti. Ayrıca bu şiar yalnızca bir söz olarak kalmadı, madenciler ekmek, barış ve özgürlük için 4-8 Ocak tarihleri arasında (1991) umuda doğru yürüdüler.
24 Ocak Kararları adıyla Türkiye’ye neoliberal politikaların yürürlüğe konması ve bu dayatmaların hayata geçmesine hizmet eden 12 Eylül Askeri Darbesini izleyen yıllar, Zonguldak maden havzasında da özelleştirme ve piyasalaştırma girişimlerinin başladığı yıllardı. Dönemin Cumhurbaşkanı Özal, bu girişimleri meşrulaştırmak için “işçiye verilen ücretin satılan kömürü karşılamayacağını” söylüyordu. Zonguldak maden işçilerinin greve çıkmasına giden sürecin temellerini de bu girişimler oluşturdu.
Neoliberal politikalarla birlikte toplu iş sözleşmesi masasında da anlaşma sağlanamadı; 29 Kasım 1990’da Özal’ın “madenciye daha fazla ücret verilmemesini” istediği demeci sonrası maden işçileri 30 Kasım 1990’da greve başladı. Grevin üstünden haftalar geçmesine karşın işçiler son derece kararlıydı; 4 Ocak 1991 günü, işçiler, eşleri ve çocukları ve Zonguldak halkından oluşan 100 bini aşkın kişi Ankara’ya doğru uzun bir yürüyüşün ilk adımlarını attı.
4-8 Ocak 1991’de “Büyük Madenci Yürüyüşü”nü gerçekleştirerek işçi sınıfı tarihine adını altın harflerle yazan Genel Maden-İş Sendikası Genel Başkanı Şemsi Denizer’i ve tüm maden işçilerini saygıyla anıyor; on yıllar öncesinden bugüne uzanan seslerine bir kez daha eşlik ediyoruz:
“Bütün güzellikleri işçiler yaratır. Gemileri yaktık, geri dönüşü yok!”
Tez-Koop-İş Sendikası
Genel Yönetim Kurulu
