İnceliklerin Şairi Gülten Akın – Meliha Kaplan
“Karayı kaldırın mavi koyun umudumu yitirmedim”
“Beni sorarsan kış işte” diyordu Gülten Akın, kalbinin elem günlerinin geldiğinin haberini veriyordu. Bir sonbahar sabahı aramızdan ayrıldı Gülten. Kadınların üzerine kocaman bir “Ah” düştü üç yıl önce. 4 Kasım 2015’te göçtü dünyadan, tüm güzel dizelerini geride bırakarak…
Bizi sorarsanız, kış işte…
Kimselerin durup incelikleri anlamaya vakti olmadığı dönemlerde şiirlerini umutla ve inceliklerle dokuyan kadın, Gülten Akın’ı, güzel dizeleriyle yâd etmek, bir sonbahar sabahı hayattan sessizce göçen “Deli Kız”ı dergimizin sonbahar sayısında şiirleriyle anmak istedik. Hayatın bütün yoğun ve yorgunluğunda sessizce köşeye çekilip, elimize bir de çay alıp, biraz hayatın inceliklerinde kaybolmaya ne dersiniz?
Gülten Akın, her şeyden önce kadın dili şiirleriyle kadın olmanın bastırılmış halini, yok sayılmayı şiirlerinde var etmeyi amaçlar. Kapıcı Kadınlar Şiiri, Korkak Kadınlar Şiiri, Sorunlu Kadınlar Şiiri, Deli Kızın Türküsü, Eskiyen Adamın Karısı, Düşleri Çıkmayan Kadınlar, Oğlunu Soran Kadının Şiiri, Evdeki Kadının Şiiri, Kadın Olanın Türküsü kadın dili şiirlerinden sadece bir kaçı. Kadına dair ne varsa bir bir dokur dizelerinde Gülten. Her şiiri kendi yaşamından izler taşır. Onun şiirlerinde hayata dair her şeye rastlarsınız. Acı, yas, hasret, özlem, göç, keder, umut… “Acı da, yas da, keder de bireysel olduğu kadar toplumsaldır” der, toplumsal olanı yazmaktan çekinmez. Yaşamındaki tüm olumsuzluklara rağmen umudun gölgesini dizelerine düşürmekten hiç vazgeçmez. Karaları kaldırır, mavi koyar, umudunu yitirmez…
“çocuk ağzınızla biraz daha durun
gittiğinizde güz gelmiş olacak
karayı kaldırın mavi koyun umudumu yitirmedim
beni çağırın gülümserken uykunun bir yerinde
eliniz beyazken uzatın isterim
karayı kaldırın sevgi koyun umudumu yitirmeyin”(Deli Kızın Türküsü)
“İçim ayıp, dışım geçim, sol yanım sevgi”
Hayatı dolu dolu yaşadı Gülten. 1933 yılında Yozgat’ta doğdu. Orta öğrenimini Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi’nde tamamladı. 1955’te Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. 1956’da Yaşar Cankoçak’la evlendi. 1958-1972 arasında kaymakam olan eşinin görevi nedeniyle Anadolu’nun çeşitli ilçelerinde yaşadı. Gevaş, Alucra, Gerze, Saray ilçelerinde ve Kahramanmaraş’ta avukatlık ve öğretmenlik yaptı. 1972 yılında Ankara’ya döndü. Ankara’da Türk Dil Kurumu Derleme ve Tarama Kolu’nda çalıştı. Kültür Bakanlığı Yayın Danışma Kurulu üyeliğinde bulundu. Bu esnada demokratik kitle örgütlerinin yeniden kuruluş çalışmalarına katıldı. İnsan Hakları Derneği (İHD), Dil Derneği, Halkevleri (HE) gibi birçok kuruluşun hem kuruculuğunu hem de yöneticiliğini yaptı. Memleketin dört bir yanında yaşayan insanların hayatlarına dokundu, acılarını, özlemlerini şiirlerine taşıdı.
Kadınlara biçilen iyi anne, iyi eş rollerine karşı başkaldırı şiirleri yazdı. “Kestim Kara Saçlarımı” şiiriyle kadınları kuşatan yasalara, yasaklara, ayıplara karşı kadınların özgürlüğünü ve kurtuluş umudunu şiirlerinde işledi. İçi ayıp, dışı geçim, sol yanında sevgi olan sevdanın kara saçlı kadınıydı Gülten…
Gülten Akın’ın şiirleri pek çok dile çevrilmiş ve kırktan fazla şiiri bestelenmiştir. Bestelenen en ünlü şiirlerinden biri, Sezen Aksu’nun 1993 tarihli albümüne de adını veren Deli Kızın Türküsü’dür.
“Sana büyük caddelerin birinde rastlasam
Elimi uzatsam tutsam götürsem
Gözlerine baksam gözlerine konuşmasak
Anlasan
Elimi uzatsam tutamasam
Olanca sevgimi yalnızlığımı
Düşünsem hayır düşünmesem
Senin hiç haberin olmasa
Senin hiç haberin olmaz ki
Başlar biter kendi kendine o türkü
Yağmur yağar akasyalar ıslanır
Bulutlar uçuşur geceleyin
Ben yağmura deli buluta deli
Bir büyük oyun yaşamak dediğin
Beni ya sevmeli ya öldürmeli
Yitirmeli büyük yolların birinde ne varsa
Böcekler gibi başlamalı yeniden
Bu Allahsız bu yağmur işlemez karanlıkta
Yan garipliğine yürek yan
Gitti giden.”
