Page 35 - Tezkoopiş Kadın

Gökten Doğangün: Sayın hocamız, Profesör Doktor Gülay alırken -çünkü ev işlerinde yardımcı teknolojiler son derece
Toksöz ile birlikte genç kadınların ve kadınların pandemi az, altyapı yetersiz belki evlerin hepsinde su ve elektrik yok
döneminde istihdamda yaşadıkları sorunlar ve eşitsizlikler- vb.-, daha gelişmiş, bu anlamda teknolojinin daha ileri oldu-
le ilgili konuşacağız. Öncelikle hocamızı tanıtmak isterim. ğu ülkelerde de biraz daha kısa zaman almakla birlikte hala
Sayın Profesör Dr. Gülay Toksöz, Ankara Üniversitesi Siya- kadınların önemli bir zamanını almaya devam ediyor. O yüz-
sal Bilgiler Fakültesi Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri den Birleşmiş Milletler’in söz konusu toplantısında katılımcı
Bölümü emekli öğretim üyesidir. Şu anda Cinsiyet Eşitliğini ülkelere zaman kullanım anketlerinin yapılması tavsiye edil-
İzleme Derneği yönetim di ve bu zaman kullanımı
kurulu üyesi ve başkanı anketleri dünyanın birçok
olarak araştırmalarına ve ülkesinde, bu arada Tür-
çalışmalarına devam et- kiye'de de uygulanmaya
mektedir. Özellikle kadın başlandı. Türkiye'de 2008
emeği ve kadın istihdamı ve 2014’de 6 yıllık aralarla
alanında kendisi önde ge- uygulanması öngörülen
len araştırmacılardan bi- bir anket bu, şu gerçekliği
ridir. Hocam, hoş geldiniz ortaya koydu ki, kadınlar
aramıza. günlük ortalama 4,5 saat-
Hocam, biliyorsunuz kadın lerini ev ve bakım işlerine
istihdamı Türkiye'nin en harcarken, erkekler için bu
sıkıntılı sorunlarından biri. süre 1 saatten az, 50 daki-
Avrupa ülkelerinin çok ge- ka civarında. Şimdi, ilginç
risinde kalıyoruz kadınların olan husus şu: eğer ka-
istihdama girmesi açısın- dınlar dışarıda gelir getirici
dan. Siz de bu konuda çok bir işte çalışıyorsa bu süre
güncel verileri, yasal mev- biraz azalmak ile birlikte
zuatı takip eden araştırma- hala günlük 3 buçuk saat
lar yapıyorsunuz. İsterse- civarında. Oysa erkeklerde
niz kadınların istihdamdaki 40 dakikalara iniyor. Yani
durumlarını sayısal veya kadın aslında dışarıda ge-
sektörel olarak anlatmakla lir getirici bir işte çalışma-
sohbetimizi açabiliriz. sına imkân tanımayacak
kadar çok emek zamanını
Gülay Toksöz: Memnuniyetle. Aslında kadın istihdamının herhangi bir karşılığı olmayan, toplum nezdinde görünmez
düşük olduğuna dair saptama, yaklaşık son 30 yıldır yapılan
bir saptama. Bunun nedenleri üzerine olan araştırmalar ise olan, hem de herhangi bir değer atfedilmeyen ev ve bakım
işlerine ayırıyor, onun için de buna “kadınların görünmeyen
daha çok 2000'li yıllarda ve esas itibariyle de feminist sos-
yal bilimciler tarafından ortaya konmaya başladı. Çünkü bu emeği” adı veriliyor.
Türkiye'ye özgü bir sorun da değil. Dünya çapında kadınların İktisadi gelişmeye bağlı olarak kadın işgücüne talep arttığın-
istihdama katılım oranlarının erkeklerinkinden daha düşük da, bu, her ülkede farklı bir gelişme süreci izliyor. Çünkü her
olduğunu görüyoruz. Mesela 1995'te Pekin'de yapılan Bir- ülkenin sanayileşme ve gelişme süreci farklılık gösteriyor,
leşmiş Milletler 4. Dünya Kadın Konferansı, bu konuyu ayrın- özellikle belirli sanayi dallarında, başta tekstil-konfeksiyon
tılarıyla ele aldı ve orada yapılan saptamalardan en önemli- olmak üzere, gıda ve benzeri alanlarda kadın işgücüne ih-
si, kadınların hane içinde üstlendikleri ev ve bakım işlerinin, tiyaç duyulduğu vakit, kadınları evin dışına çekmenin, onları
bunlara ayırmak zorunda kaldıkları zamanın onların istih- işçi sınıfının bir parçası haline getirmenin tarihsel gelişmenin
dama ya da bir diğer deyişle gelir getirici çalışmaya katılımı bir boyutu olduğunu görüyoruz. Geçmişi Sanayi Devrimine
önündeki başlıca engel olduğu idi. Yani kadınlar çeşitli ül- kadar uzatılabilir ama esas itibariyle 20. yüzyılın ikinci yarı-
kelerde farklı sürelerle olmakla birlikte günlük zamanlarının sında hizmetler sektörünün gelişmesi ve bu sektörde kadın
büyük bir kısmını ev işlerine, çocuk, yaşlı, engelli, hasta ba- işgücüne duyulan ihtiyacın daha da artması sonucu talebin
kımına ayırmak durumunda kalıyorlar ve dolayısıyla, diyelim yükselmesi daha çok kadının işgücü piyasasına çekilmesine
ki daha az gelişmiş ülkelerde bu süre çok daha uzun zaman yol açıyor. Şimdi burada bir uzlaşmaz çelişki var gibi görü-

Tez-Koop-İş Kadın 33