Page 40 - Tezkoopiş Kadın

8 MART
DOSYASI

Biz işsizlik rakamlarına bakarken Türkiye'deki işsizliği gerçek öngörüyorsanız, özellikle bankacılık sektöründe de böyle,
boyutları ile kavramak için sadece TÜİK tarafından açıkla- belirli bir bankacılık eğitimi veriliyor birçok bankada, o za-
nan oranlara, sayılara bakmıyoruz. TÜİK’in yayınladığı istatis- man onların hemen işten ayrılmasını istemiyorsunuz. Yani
tiklerde işgücü dışında kalanlar diye bir kategori var; burada verdiğiniz eğitimin en azından karşılığını alma beklenti-
çalışmak istediği halde iş aramayanlar ve iş arayıp bulama- si içindesiniz. Bu tür imzalı kâğıt alma hikâyeleri o zaman
dığı için iş aramaktan vazgeçenler de yer alıyor. Bu iki grup gündeme geliyor. Geçmişte yapılan birtakım araştırmalar-
kadınlar açısından bir araya getirildiği vakit, bunların toplamı da kadınlar bu tür tecrübelerini aktardılar.
işsiz kadın sayılarını geçiyor. Türkiye'de gerçek işsizlik sayıla- Bu tür imzalı bir kâğıt almanın iş hukuku açısından geçer-
rını görmek istediğiniz vakit özellikle kadınlar açısından, hem liliği yok ancak kişi açısından caydırıcı etkisi olabilir kuşku-
işsizlerin, hem de bu iki grubun toplamına bakmak lazım. O suz. Kadınlar bu nedenle işten çıkarıldığı vakit mahkeme-
zaman işsizlik sayıları ve oranları resmi olarak açıklananların ye başvurarak dava açmak durumundalar, çoğu zaman
kat kat üstüne çıkıyor. insanlar bu tür davalardan kaçınıyorlar. Çok zaman alan,
G.D: Hocam sohbetimizi son bir soru sorarak bitirmek istiyo- maliyetli ve sonuçta ne olacağını bilmediğiniz bir sürece
rum. Özel sektörde kadınların karşılaştığı belirli ayrımcılıklar girmek yerine yeni bir iş arayışına giriyorsunuz. Tabii ki bu
var mı? Örneğin Rusya’dan şöyle bir bilgi sahibiyim, bekâr tür konuların daha çok araştırma konusu olması lazım ve
ve genç kadınların istihdama, işgücüne katılmaları çok daha izlemeye tabi olması lazım. Bizim Cinsiyet Eşitliği İzleme
zor çünkü evlenecekler, çocukları olacak, hamilelik izni, süt Derneği olarak yapmak istediğimiz şey de cinsiyet eşitliği-
izni, hastalık izni gibi sosyal haklarına başvuracaklar diye bir nin Türkiye'de ne yönde gelişme gösterdiğini, göstergelere
direnç var. Öyle ki yasaya göre de kadınları annelik haklarını dayalı olarak izlemek. Cinsiyet eşitliği hayatın her alanında
talep etmelerinden dolayı işten çıkarmak yasak. Fakat işve- Türkiye'nin yerine getirmeyi taahhüt ettiği bir temel insan
renler işe başlama süreçlerinden önce kadınlardan bir im- hakkı. Baktığımız vakit hem Anayasa’da, hem Türkiye'nin
zalı kâğıt alıyorlar, bir istifa dilekçesi alıyorlar ve kadın çocuk imzaladığı uluslararası sözleşmelerde, hem bunlara uygun
sahibi olmaya karar verdiğinde bunu işleme koyuyorlar ki, olarak düzenlenen kanunlarda cinsiyete dayalı ayrımcılık
bu sayede tazminat ödemekten ve diğer sosyal hakları kar- yapılamayacağı açıkça belirtiliyor. Mesela, İş Kanunu’nun
şılamaktan kendilerini muaf tutuyorlar. Türkiye’de de bunun 5. maddesi cinsiyet ve diğer özelliklerden ötürü din, dil, ırk
gibi bir yasanın varlığını bilmiyorum. Ancak bu tür hak ihlalle- ve benzeri farklılıklara dayandırılarak ücretler farklı olamaz,
ri, eşitsizlikler ve ayrımcılıklar özellikle genç kadınlar için özel işe almada ve işten çıkarmada farklılık, ayrımcılık yapıla-
sektörde var mı? maz diyor. Kişi ayrımcılık yapıldığını düşünüyorsa da kanun,
G.T: Söylediğiniz Rusya’ya ilişkin bulgular çok çarpıcı yani hukuki olarak hak aranabileceğini düzenliyor. Ancak bü-
sorunun evrensel olduğunu bir anlamda gösteriyor. Tabii tün gelişmelerin ne yönde olduğuna bakmak lazım. Yani
ki Türkiye’de de bu tür hak ihlalleri çokça yaşanıyor. İşve- çalışma hayatı ayrımcılıkların çoğu zaman gözlenebildiği
renlerin işkollarının özelliklerine göre farklılık göstermekle bir alan ama hukuki düzeyde kaç dava açılmış, nasıl so-
birlikte öncelikli tercihinin genç bekâr kadınlardan yana ol- nuçlanmış onu bilmiyoruz. Bilmek için bu alanda izleme
duğunu söyleyebiliriz. Çünkü bunların ailevi sorumlulukları yapmak lazım. Derneğimizin çalışmaları da, çalışma ha-
yok, fazla mesaiye kolaylıkla kalabilirler ve zaten niteliksiz yatı da bunlardan bir tanesi, çok çeşitli, farklı alanlarda bu
bir işgücü; bu kişilerin eğitimi için uzun boylu bir kaynak tür izleme göstergelerini oluşturmayı amaçlıyoruz. Sağlık
ayrılması da söz konusu değil. Eğer evlenip de ayrılacak alanında olsun, eğitim alanında olsun, kentsel hizmetlere
olurlarsa, yerleri kolaylıkla bir başkasıyla doldurulabilir. Do- erişim, siyasal kararlara katılım, spor faaliyetlerine katılım,
layısıyla böyle bir tercih araştırmalarda belirgin bir şekilde dinsel hizmetlere erişim, insan-kadın ticaretinin önlenmesi
ortaya çıkıyor. Nitekim hizmet sektöründe yer alan çağrı gibi alanlarda cinsiyet eşitliği ne ölçüde gerçekleşiyor ya
merkezleri olsun, alışveriş merkezlerinde tezgâhtarlık, sa- da ne ölçüde bunun uzağında kalıyor noktasında izleme
tıcılık gibi işler olsun, buralarda da genç ve bekâr kadınla- faaliyetlerinde bulunuyoruz ve bunu düzenli olarak rapor-
rın tercih edilmesi durumu geçerli, ancak o şartlar altında laştırıyoruz, yayınlar yapıyoruz. Ben bu konuya ilgi duyan
uzun çalışma saatlerine uyum göstermeleri söz konusu izleyicilerimizin derneğimizin web sayfasına girip bakmala-
oluyor. Ancak vasıflı bir iş gücünü işe alıyorsanız yani üni- rını önermek isterim. (https://www.ceid.org.tr/) Son olarak
versite mezunu, belli teknik vasıfları var -bu mühendislik tüm kadınlara ayrımcılığın olmadığı, eşitlikçi, daha güzel,
alanında olabilir, fen bilimleri alanında olabilir, hukuk ya da daha yaşanmaya değer bir Türkiye ve daha sağlıklı günler
sosyal bilimlerin belli alanlarında da olabilir-. Siz bu kişile- diliyorum.
rin işi yapması için, onların belli bir eğitimden geçirilmesini

38 Tez-Koop-İş Kadın