Page 36 - Tezkoopiş Kadın

8 MART
DOSYASI

nüyor. Kadınlardan hem ev ve bakım işi yapmasını bekliyor- sübvanse ettiğini, yani belli ölçüde mali destek verdiğini gö-
sunuz hem dışarıda ücretli çalışan olmasını bekliyorsunuz. rüyoruz. Bir üçüncü model de özellikle Akdeniz ülkeleri yani
Çözüm nerede bulunmaya çalışılıyor? Çoğu zaman ya ba- Güney Avrupa ülkelerinde görülen model. Aslında buralar
kım hizmetlerine yönelik kurumsal hizmetlerin sunulması yakın zamana kadar kadınların istihdama en düşük katılımı-
ya da bakım hizmetlerinin evde ücretli işçi istihdamı yoluyla nın olduğu ülkeler, çünkü esas olarak kadınlar aile içinde ve
karşılanması ya da kadınların esnek çalışma biçimleri denen, ev işi, bakım işi üstleniyorlar. Bu ülkelerde son yıllarda kadın
kısmi zamanlı çalışma biçimleri ile ev işlerini, bakım işlerini işgücüne artan ihtiyaç, onların evin dışına çıkmasını gerekti-
ve dışarıdaki işleri bağdaştırması, bir arada yürütmesi şek- riyor. Ancak bu hizmetler nasıl karşılanacak noktasında ku-
linde. Bu hizmet biçimlerinin kadınların işgücüne katılımını rumsal bakım hizmetlerinin sunulmasında, özellikle kamu-
ciddi şekilde arttırdığını, ama her ülkede hizmetlerin sunuluş sal kurumsal bakım hizmetlerinin sunulmasında bunun çok
biçimine bağlı olarak kendi içinde farklılıklar taşıdığını görü- ciddi maliyet boyutu olabileceği gerekçesiyle, bireylerin bir
yoruz. Şöyle bir örnek vereyim, genellikle toplumsal cinsiyet şekilde hane içinde bunu kendi kendine çözmesi bekleni-
eşitliğinin en ileri örnekleri kabul ettiğimiz İskandinav ülkele- yor. Nasıl çözecek? Ücretli işgücü istihdam edecek, ancak
ri, bakım işlerini tümüyle topluma ait bir sorumluluk olarak bunun maliyetinin fazla yüksek olmaması lazım. O halde
görüyor ve devlete ait çocuk yuvaları yoluyla, huzurevleri ve ucuz olarak bunu temin etmek gerekiyor ki, işte bu noktada
gündüz bakımevleri yoluyla bu yükü kadınların omuzundan göçmen kadın işçilerin devreye girdiğini görüyoruz. Bütün
alıyor; dolayısıyla kadınların tam zamanlı istihdama katılma- Güney Avrupa ülkelerinde yaygın bir göçmen kadın işçi is-
sı destekleniyor. Böylece en yüksek oranda istihdama ka- tihdamı var. Bunların önemli bir kısmı kayıt dışı çalışan işçiler.
tılım Avrupa ülkeleri içinde bu ülkelerde gözleniyor. Bunun Dolayısıyla maliyetler daha da düşük tutulabiliyor, daha dü-
farklı modelleri var kuşkusuz. Devletin ekonomik hayata bu şük ücretle ve sosyal güvenlik ve benzeri prim ödemelerinin
kadar fazla müdahale etmesinin istenmediği, daha liberal olmadığı bir işgücü söz konusu.
dediğimiz ülkeler, örneğin İngiltere'de bakım hizmetlerinin Türkiye’nin durumu bu anlamda Güney Avrupa ülkelerine
daha çok piyasadan, özel sektörden, özel kurumlardan te- benzerlik gösteriyor ama Türkiye'de kadınların istihdama
min edildiğini görüyoruz. Devletin kısmen bu tür kurumları katılımı Güney Avrupa ülkelerinden de daha düşük, yani ka-

34 Tez-Koop-İş Kadın